جلد کتابها میتوانند مثل یک قلاب برای جذب مخاطب عمل کنند. عوامل زیادی مثل چاپ لترپرس، یووی، طرح جلد و نوع چاپ در این جذابیت موثر است.
در این مقاله چاپخانه جنگل به دنبال پاسخ سوالاتی نظیر چاپ لترپرس (Letterpress Printing) چیست و چه تفاوتی با سایر چاپها دارد، رفتیم.
چاپ لترپرس چیست؟
چاپ لترپرس قدیمیترین تکنیک چاپ سنتی است که از زمان گوتنبرگ، یعنی حدود سال ۱۴۵۰ تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته است. در چاپ تجاری به این نوع چاپ، تایپوگرافی یا چاپ مسطح نیز میگویند.
در چاپ لترپرس با استفاده از قالبهای چوبی یا فلزی دستساز، حروف و ساختار مورد نظر را آغشته به جوهر کرده و در دستگاه پرس قرار میدهند. سپس با اعمال فشار، رنگ و برجستگی حروف بر روی کاغذ ایجاد میشود. در نتیجه هنگام لمس کاغذ، میتوان حالت برجسته حروف و اشکال را تشخیص داد.
انواع چاپ لترپرس
دستگاهی که گوتنبرگ برای چاپ اختراع کرد تا حدود ۳۰۰ سال بدون تغییر بود، تا اینکه برای رسیدن به نتیجه بهتر، تفاوتهایی در ساختار اولیه آن ایجاد شد.
این روزها چاپ لترپرس انواع مختلفی دارد که شامل چاپ لترپرس فلزی، چوبی، سیلندری و … میشود.
مزایا و معایب چاپ لترپرس
این نوع چاپ مزایای زیادی دارد که باعث شده است بسیاری از کسب و کارها برای ایجاد تمایز در چاپ سررسید، کارت ویزیت و … از آن استفاده کنند. از جمله:
ظاهر چاپ لترپرس برجسته بوده و کلمات و حروف با فرمی جذابتر و خواناتر پیش چشم مخاطب قرار میگیرند.
امکان چاپ لترپرس روی انواع کاغذ وجود دارد و در نتیجه میزان کاغذ باطله در فرآیند چاپ به شدت کاهش پیدا میکند.
میزان آسیب به کاغذ کاهش یافته و همزمان نوشتار ایجاد شده با این چاپ ظاهری کاربرپسند و چشمگیر دارد.
در کنار تمام موارد فوق، لترپرس معایبی هم دارد؛ مانند:
هزینه نگهداری از قطعات این نوع چاپ بالاست و در نتیجه محصول نهایی با هزینه بیشتری تولید میشود.
لیتوگرافی یا حروفچینی فرآیندی زمانبر است و زمان تولید محصول نهایی را افزایش میهد.
کاربردهای چاپ لترپرس
چاپ لترپرس به دلیل هزینهبر بودن در پروژههای مقطعی کاربرد دارد. مثل چاپ انواع کارت عروسی، کارتهای تبلیغاتی و …
از طرف دیگر چاپ لترپرس روی جلد برخی کتابها و دفترها نیز انجام میشود و محصول نهایی ظاهری خاص و موردپسند پیدا میکند.
مراحل چاپ لترپرس
فرآیند چاپ لترپرس سه مرحله دارد که شامل موارد زیر است:
ترکیببندی یا حروفچینی
در این مرحله اپراتور باید حروف عبارت اصلی را در کنار هم بچیند. این کار نیاز به دقت بالایی دارد زیرا بر اساس همین الگو، جوهرافشانی و پرس کلمات انجام شده و عبارت نهایی شکل میگیرد. حروفچینی به دو شکل دستی (سنتی) و اتوماتیک انجام میشود.
جایگذاری و قفل
حروف مرتب شده در مرحله قبل باید با کمک یک سنگ در جای خود قفل شوند. به این ترتیب در طول فرآیند چاپ، حروف و جوهر روی کاغذ حرکت نمیکنند و محصول نهایی تمیز، خوانا و منطبق با فرم اولیه به دست مخاطب میرسد.
چاپ کردن
همانطور که اشاره شد چاپ لترپرس به دو روش سنتی و اتوماتیک انجام میشود. در روش سنتی یک نفر مسئول جوهرافشانی و دیگری مسئول انجام فرآیند چاپ است. در این روش باید زمانی را نیز به خشک شدن جوهر اختصاص داد.
اما در روش اتوماتیک یا چاپ دیجیتال فقط یک نفر در این مرحله حضور دارد که مسئول جایگذاری کاغذ در دستگاه است.
لوازم مورد نیاز برای چاپ لترپرس
استفاده از امکانات و مکانیزه شدن چاپخانه، انجام مراحل به شکل سنتی را به حداقل رسانده و امکان تولید نسخههای چاپی با سرعت بیشتر را فراهم میسازد.
در فرآیند چاپ لترپرس از یک دستگاه پرس خودکار استفاده میکنند که دارای جوهر است. این جوهرها به صفحه اصلی منتقل میشوند.
سپس غلتکهای دستگاه با جوهر پُر شده و از روی بستری که شامل انواع حروف و تصاویر مختلف است، عبور میکنند. برای چاپ روی یک سطح، اپراتور کاغذ را در محل تعیین شده قرار میدهد و سپس صفحه اصلی با فشار زیاد، نقش و طرح اصلی را روی صفحه ایجاد میکند. پس از اتمام کار، اپراتور کاغذ را از صفحه برداشته و یک ورق تازه را جایگزین آن میکند. سپس روند کار را از ابتدا آغاز میکند.
یک پیشرفت عمده در چاپ لترپرس، «ماشین چاپ دوار» است. از این دستگاه برای کار با سرعت و حجم بالا استفاده میشود.
تفاوت چاپ لترپرس با سایر روشهای چاپ
در فرآیند چاپ کتاب یا سایر محصولات چاپی، علاوهبر روش لترپرس روشهای دیگری هم وجود دارد که در این بخش برای انتخاب بهتر، به مقایسه هر یک از این روشها با چاپ لترپرس پرداختیم. تفاوت چاپ لترپرس با چاپ تامپو
فرآیند کاری این دو سبک چاپ تقریباً مشابه یکدیگر هستند زیرا هر دو از طریق مکانیسم فشار کار میکنند. اما دارای برخی تفاوتها به شرح زیر هستند:
در چاپ تامپو فقط میتوان از رنگهای پنتون استفاده کرد، در حالیکه در لترپرس میتوان رنگهای CMYK (فیروزهای، ارغوانی، زرد و مشکی) را در کنار پنتون مورد استفاده قرار داد.
لترپرس برای سایزهای کوچک و چاپهای ویژه کاربرد دارد، اما تامپو علاوهبر سایزهای کوچک برای چاپ ساختارهایی با سایز متوسط نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
چاپ تامپو برای چاپ روی سطوح محدب بهتر است.
تفاوت چاپ لترپرس با چاپ افست
در هر دو نوع چاپ میتوان از رنگهای CMYK و پنتون استفاده کرد. با این وجود اگر نیاز به چاپ در تعداد بالا باشد، استفاده از چاپ افست مناسبتر و بهینهتر است.
علاوهبر این موضوع چاپ افست از کیفیت بالاتری نسبت به لترپرس برخوردار است.
تفاوت چاپ لترپرس با چاپ فلکسوگرافی
چاپ لترپرس و چاپ فلکسوگرافی اشتراک چندانی ندارند و از هر کدام برای اهداف مختلف استفاده میشود. از فلکسوگرافی معمولاً برای چاپ روی بستهبندیهای پلاستیکی استفاده میشود، و بیش از لترپرس کاربرد دارد. البته تفاوتهای این دو نوع چاپ محدود به این مورد نبوده و شامل موارد زیر نیز میشود:
هر دو فرآیند چاپ میتوانند از رنگهای CMYK و پنتون استفاده کنند.
روش فلکسوگرافی برای چاپ روی سطوح محدب سازگاری بیشتری دارد.
از فلکسوگرافی برای چاپ در مقادیر زیاد و لترپرس برای چاپ در تعداد کم استفاده میشود.
تفاوت چاپ لترپرس با چاپ روتوگراور
در هر دو روش میتوان از رنگهای CMYK و پنتون استفاده کرد. هر دو ظاهری جذاب به محصول چاپ شده نهایی میدهند؛ هر چند استفاده از لترپرس میتواند جلوه کار نهایی را شخصیتر و جذابتر کند.
میزان استفاده از روتوگراور کمتر از لترپرس است چرا که برای چاپهای تعداد بالا (بالای یک میلیون نسخه) مورد استفاده قرار میگیرد.
تفاوت چاپ لترپرس با چاپ دیجیتال
لترپرس قدیمیترین و چاپ دیجیتال جدیدترین روش چاپ هستند. هر دو روش دارای شباهتها و تفاوتهایی هستند که در زیر به آن اشاره میکنیم:
در لترپرس از رنگهای CMYK و پنتون استفاده میشود درحالیکه در چاپ دیجیتال فقط رنگهای CMYK کاربرد دارند.
هر دو روش برای چاپ در تعداد کم و روی کاغذ مناسب هستند.
لترپرس با انواع کاغذ سازگار بوده و نسبت به چاپ دیجیتال گرانتر است.
جمعبندی؛ لترپرس چیست؟
چاپ لترپرس در خلق آثار چاپی منحصربهفرد، عملکرد خوبی دارد و میتواند عامل تمایز اصلی محصول چاپ شده باشد.
لترپرس گزینهای عالی برای یک پروژه چاپی در تعداد محدود است. هر چند این نوع چاپ نسبت به سایر روشها گرانتر است اما مزایایی نظیر ایجاد هویت بصری برای محصول نهایی و چشمنواز بودن در کنار کاهش دورریز کاغذ و کمک به محیط زیست از جمله عوامل محبوبیت این نوع چاپ است.
نظرات کاربران