جلد کتاب پوشش و حافظتی است که برای بستن صفحات یک کتاب به‌کار می‌رود. پیش از قرن نوزدهم، کتب در نسخه‌های خطی قرون وسطایی با استفاده از موادی مانند طلا، نقره و جواهر به‌دست می‌آمدند. در دهۀ ۱۸۲۰ تغییرات بزرگی در چگونگی پوشش یک کتاب مبتنی بر تکنیک‌های مکانیکی آغاز شد؛ سپس کاغذ لازمۀ ایجاد کتاب شد و این امر در زمانی اتفاق افتاد که کتاب‌ها بسیار ارزان شدند. نه‌تنها هزینۀ کتاب‌های کاغذی کمتر بود بلکه جلد آن نسبت به کتاب‌های قدیمی (متشکل از طلا، نقره و غیره)، ارزا‌ن‌تر بود. همچنین تکنیک‌های تصویرسازی که از پوسترهای قرن نوزدهم اقتباس گرفته بود به تدریج به صنعت کتاب نیز نفوذ کردند.
جنبش هنر و صنایع‌دستی در آغاز قرن بیستم، یک رنسانس جدید را در طراحی جلد کتاب رقم زد که خیلی زود از طریق ناشران پیشرو در اروپا، لندن و نیویورک شروع به نفوذ کرد. در دوران پس از جنگ جهانی اول، جلد کتاب از اهمیت بالایی برخوردار شده بود زیرا صنعت کتاب به صورت رقابتی شده بود و به طراحی جلد کتاب‌ها به امید جلب‌‌توجه برای فروش اهمیت داده می‌شد. در حال حاضر جلد کتاب، جزییاتی دربارۀ سبک، ژانر و موضوع کتاب را پوشش می‌دهد؛ این می‌تواند از کشوری به کشور دیگر به دلیل سلیقۀ دیگر بازارها متفاوت باشد. بنابراین کتاب‌های ترجمه شده می‌توانند کتاب دیگری مانند اسباب‌بازی‌های متعلق به کتاب‌های کودکان داشته باشند، برای مثال کتاب هری پاتر.
ایجاد جلد آخرین مرحلۀ انتشار یک کتاب است، این به این دلیل است که تقریبا همه چیز در مورد آناتومی یک جلد کتاب با نسخۀ نهایی و ویرایش شدۀ کتاب کنترل می‌شود: اندازۀ فریم، رنگ کاغذ و تعداد صفحات همۀ ابعاد جلد شما را مشخص می‌کنند.
نویسندگان و ناشران، نیازمند کسب اطلاعاتی دربارۀ مخاطب هدف کتاب مورد نظر خود هستند. قبل از اینکه طراحی جلد شروع شود بهتر است، تعدادی کتاب در همان ژانر تهیه کنید و هریک از آنها را در بخش‌های مختلف تشریح کنید: جلد روی کتاب، جلد پشت کتاب، صفحه‌آرایی، تصاویر، فونت‌ها و دیگر عناصر جلد توجه داشته باشید.
بی‌تردید جلد کتاب محرک اصلی در انتخاب یک کتاب توسط هر فرد خواهد بود؛ طرح روی جلد کتاب باید درعین جذابیت بصری، بیانگرمحتوای درون کتاب باشد. طرح پشت جلد نیز به دلیل آنکه اغلب حاوی خلاصه‌ای از متن کتاب است، حائز اهمیت است. به‌طورکلی بهتر است از جزییات بیش از حد در طرح رو و پشت جلد کتاب استفاده نکنیم.
بیشتر بخوانید: چاپ روی جلد
جلد کتاب همان لباس کتاب است که وظیفۀ محافظت از بدنه و محتوای کتاب را برعهده دارد، جلد کتاب به‌عنوان بیرونی‌ترین بخش یک کتاب باید زیبا و مناسب باشد و اطلاعاتی از محتوای درونی کتاب را ارائه دهد. هرچه جلد کتاب جذاب‌تر باشد، مخاطبان بیشتری را به خود جذب می‌کند، چراکه نخستین چیزی که به چشم مشتریان هنگام خرید کتاب می‌خورد جلد آن است. بنابراین انتخاب و نوع جلد کتاب با میزان فروش آن رابطۀ مستقیم دارد، همچنین طراحی جلد کتاب نیزاز اهمیت خاصی برخوردار است و اغلب به طراحان جلد کتاب توصیه می‌شود که جلدی جذاب، مرتبط با محتوای درونی کتاب و مطابق با سلیقۀ مخاطبان طراحی کنند. همچنین بین طرح روی جلد، پشت جلد و عطف کتاب هماهنگی وجود داشته باشد و بهتر است هر سه قسمت ذکر شده به یک رنگ باشند تا اگر اشتباها بخشی از عطف روی جلد افتاد و بالعکس، در صورت یکسان بودن رنگ زمینه‌ها، مشکلی پیش نمی‌آید.
بیشتر بخوانید: عطف کتاب چیست
جلد کتاب بیانگر هویت خاص آن است که آن را از سایر کتاب‌ها متمایز می‌سازد. جلد کتاب دارای انواع مختلفی است که انتخاب نوع آن با طراحی جلد رابطۀ مستقیمی دارد. در اینجا به ۴ مورد ازمعروف‌ترین انواع جلد به‌طور خلاصه می‌پردازیم.
نوع رایجی از جلد کتاب “جلد شومیز” است، معادل انگلیسی این نوع جلد paperbacked book می‌باشد. جلد شومیز بیشتر در کتاب‌هایی با ژانرعلمی و کودکان کاربرد دارد. این جلد از جنس مقوایی نرم و نازک است که معمولا با یک لایه سلفون پوشانده شده است.
معادل انگلیسی جلد کاغذی، paper cover می‌باشد که جنس آن کاغذ معمولی است و نسبت به جلد شومیز کاربرد کمتری دارد. به جلد کاغذی، جلد نرم نیز گفته می‌شود.
جلد سخت یا hard cover اغلب مناسب برای انواع سررسیدها و سالنامه‌ها است. در این نوع جلد طرح کتاب ابتدا روی کاغذ گلاسه چاپ و بعد روی آن روکش سلفونی کشیده و در مرحلۀ آخر مقوای ضخیم چسبانده می‌شود.
جلد گالینگور نوعی جلد سخت با رویه‌ای پارچه‌ای یا چرمی از جنس گالینگور است. این جلد در دیوان اشعار حافظ و پایان‌نامه‌های دانشجویی کاربرد فراوان دارد.
در مقالات بعدی در ارتباط با هر یک از انواع جلد کتاب به صورت کامل تر و با جزئیات بیشتری ضحبت خواهیم کرد. پس با تیم تحریریه چاپخانه جنگل همراه باشید.
مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره رایگان خدمات چاپ و طراحی، شماره تلفن همراه خود را وارد کنید. کارشناسان جنگل در اولین فرصت با شما تماس می‌گیرند.
نظرات کاربران