انواع قطع کتاب
به همین دلیل به کار بردن قطع‌های مختلف، برای استفاده آسان‌تر و متناسب با نوع کاربرد هر کتاب، پدید آمد.
نخستین کسی که به اهمیت و نقش قطع کتاب در میزان استفاده و کاربرد آن پی برد، فردی به نام آلدوس مانوتیوس از ونیز بود. اندازه ابداعی او برای کتاب، نه تنها باعث سهولت حمل و نقل بود، بلکه هزینه‌های چاپ را نیز به طرز باور نکردنی کاهش می‌داد. قطع مورد استفاده آلدوس مانوتیوس، «قطع وزیری» نام داشت که به سرعت جانشین «قطع سلطانی» شد.
امروزه یکی از نشانه‌های تعداد دفعات تا شدن کاغذ در چاپخانه‌ها، قطع آن می‌باشد که منجر به تشکیل ورق‌های کتاب می‌گردد. به‌طور مثال، کاغذ دو ورقی با چهار صفحه در قطع رحلی، چهار ورقی با هشت صفحه در قطع وزیری و هشت ورقی با شانزده صفحه، در قطع رقعی برابر است.
معروف‌ترین و پرکاربردترین سایزها جهت چاپ انواع کتب، دفتر:
- قطع وزیری
- قطع رحلی
- قطع رقعی
- قطع جیبی
انواع قطع کتاب
همان‌طور که می‌دانید چاپخانه‌های زیادی در سراسر ایران فعالیت می‌کنند که متناسب با حجم سفارش و دستگاه‌های موجود، انواع قطع کتاب را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. امروزه رایج‌ترین قطع برای کتاب، قطع وزیری است که در مجتمع چاپ جنگل با ابعاد ۱۷*۲۴.۵ و ۱۵.۵*۲۴ در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.
از دیگر قطع‌های کاربردی که در این مجتمع متناسب با نوع کتاب و کاربرد آن قابل عرضه به مشتریان است، می‌توان به قطع رقعی (۲۱.۵*۱۳.۵ و ۲۲*۱۴.۵) ، قطع جیبی ( ۱۸.۵*۱۱) ، قطع رحلی ( ۲۹*۲۲ و ۲۹*۲۱ و ۲۸.۵*۲۱ و …) اشاره نمود.
نکته قابل توجه این است که تمامی اندازه‌های فوق، قابلیت تغییر تا ۱ الی ۲ سانتی متر را دارند. به همین دلیل ممکن است اندازه قطع‌های ذکر شده در منابع مختلف با یکدیگر متفاوت باشد.
به طور کلی، اندازه استاندارد قطع‌های کتاب و کاربرد قطع‌های رایج به شرح زیر است:
قطع وزیری
اغلب کتاب‌های موجود در بازار با قطع وزیری و ابعاد ۱۷*۲۴.۵ و ۱۵.۵*۲۴ به چاپ می‌رسند. کتب مدارس و دانشگاهی نیز، اغلب در قطع وزیری چاپ شده و همین امر باعث می‌شود به دلیل سایز استاندارد این کتاب در هنگام چاپ، دور ریز کاغذ به حداقل میزان ممکن برسد.
قطع رقعی
قطع رقعی از قطع وزیری کوچک‌تر است و معمولا در سایزهای ۲۱.۵*۱۳.۵ و ۲۲*۱۴.۵ قابل چاپ هستند. به طور معمول برای چاپ کتاب‌هایی که تعداد صفحات و متن کمتری نسبت به سایر کتب دارند، از این قطع استفاده می‌کنند، تا خواننده بتواند ارتباط بهتر و بیشتری با کتاب برقرار کند.
نکته قابل توجه در نگارش و چاپ کتاب در سایز رقعی، توجه زیاد به علائم نگارشی، فاصله خطوط از هم و اندازه قلم است. در صورت عدم رعایت موارد فوق در قطع رقعی، به دلیل کوچک بودن این سایز از کتاب‌ها، امکان خستگی چشم خواننده وجود خواهد داشت.
قطع جیبی
قطع جیبی همان طور که از نامش پیداست، برای چاپ کتاب‌هایی به کار می‌رود که سایز کوچکی دارند. به طوری که خواننده قادر است روزانه آن‌ها را با خود حمل نماید. فایل متن کتاب‌هایی که با قطع جیبی صحافی می‌شوند، B6 است. صفحه‌بندی این کتاب‌ها با قلم ریزتر و فاصله خطوط کمتر انجام می‌شود. کتاب‌های جیبی در عین حال که دارای وزن سبک و حمل آسان می‌باشند، بسیار شیک هستند.
کتاب‌های قطع جیبی با ابعاد ۱۸.۵*۱۱ و یک الی دو سانتی متر کمتر و یا بیشتر، متناسب با درخواست مشتری، قابل سفارش در چاپخانه جنگل می‌باشند.
قطع رحلی
از قطع رحلی بیشتر جهت چاپ برخی کتاب‌های آموزشی، پایان‌نامه و همچنین کتاب‌های نفیسی همچون قرآن کریم، استفاده می‌شود. متن کتاب‌ها در قطع رحلی، در ابعاد A4 تعریف شده و این کتاب‌ها معمولا با ابعاد ۲۹*۲۲ و ۲۹*۲۱ و ۲۸.۵*۲۱ سانتیمتری و همانند دیگر قطع‌ها با احتساب یک الی دو سانتی‌متر کمتر یا بیشتر، بنا به درخواست مشتری صحافی می‌گردند. شاید نام رحلی کوچک، رحلی متوسط و رحلی بزرگ به گوشتان خورده باشد که این نام‌ها به دلیل سایز متنوع این نوع قطع نامگذاری شده است.
قطع خشتی
قطع خشتی به کتاب‌های مربع شکل گفته می‌شود، که بنا به درخواست مشتری و امکانات چاپخانه‌ها، ابعاد متغیری دارد. معمولا از این نوع قطع کتاب، برای چاپ داستان کودکان و کتاب‌های هنری استفاده می‌شود. به طور کلی سایز کتاب خشتی بزرگ ۲۲*۲۲ بوده و سایز قطع خشتی کوچک ۱۹*۱۹ است. نکته قابل توجه این است که، به دلیل مربع بودن این نوع کتاب‌ها، ظرافت و تمیزی کار نهایی بسیار قابل توجه بوده و لازم است طراحی ابتدایی صفحات نیز به بهترین شکل ممکن انجام شود.
چاپ کتاب با انواع قطع‌ها در چاپخانه جنگل
چاپخانه جنگل قادر است با استفاده از دستگاه‌های نوین چاپ افست، به چاپ کتاب در انواع قطع‌ها، متناسب با درخواست مشتری و کاربرد کتاب مورد نظر بپردازد. در صورتی که قصد سفارش چاپ کتاب خود را دارید اما از اندازه مورد نیاز برای چاپ کتاب خود اطمینان ندارید، کافی است با مشاوران ما در تماس باشید تا راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
نظرات کاربران