مجوز چاپ کتاب [مراحل اخذ، هزینه، مدت زمان لازم و نحوه استعلام]

مراحل اخذ مجوز چاپ کتاب

اگر مراحل ویرایش و صفحه‌آرایی و … را اپشت سر گذاشته‌اید؛ حالا وقت آن است که وارد مسیر چاپ کتاب شده و برای دریافت مجوز اقدام کنید.

این مجوز در سیستم ثبت شده و نشان می‌دهد که ناشر، مولف یا مترجم بر اساس قرارداد، مالک مادی و معنوی اثر است.

بیشتر بخوانید: مراحل چاپ کتاب

 مرحله اول: اخذ شابک، نحوه دریافت شابک کتاب

شابک یا isbn مخفف و معادل عبارت “international standard book number” به معنای شماره استاندارد بین‌المللی کتاب است.

شابک یک کد سیزده رقمی است و به هر مجلدی که منتشرمی‌شود، اختصاص پیدا می‌کند. اما هر دسته از این اعداد، نشان دهنده بخش خاصی هستند.

مثلا قسمت پنج رقمی شابک، منطقه جغرافیایی یا زبانی را مشخص می‌کند. بخش دیگر کد اختصاصی ناشر است و اگر کتاب‌هایی از یک ناشر داشته باشید، متوجه می‌شوید که این شماره در تمام کتاب‌ها یکسان است.

برای اخذ شابک بعد از نگارش و صفحه‌آرایی لازم است که به سایت isbn مراجعه کرده و بعد از ثبت نام، درخواست خود مبنی بر دریافت شابک را ثبت نمایید.

همچنین می‌توانید به آدرس تهران، خیابان انقلاب، بین خیابان فلسطین و شهید برادران مظفر جنوبی، شماره ۱۰۸۰ مراجعه کرده و یا جهت استعلام و پرسش و پاسخ با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۶۳۶۳ تماس بگیرید.

در نظر داشته باشید که:

• در صورت تغییر نام اثر، انجام ویرایش‌های اساسی، تغییر قطع و نوع جلد اثر در چاپ‌های بعد، نیاز است که کد شابک دیگری دریافت کنید.
• چنانچه ناشر و یا صاحب امتیاز مالکیت مادی و معنوی اثر تغییر کند؛ نیاز به اخذ شابک جدید وجود دارد.
• برای آثار چند جلدی، یک شابک به کل مجموعه اختصاص پیدا می‌کند. علاوه‌بر این لازم است که برای هر جلد، شابک جداگانه دریافت شود.
• اگر مجموعه چند جلدی به‌صورت دوره‌ای با هم به فروش می‌رسد، باید شابک دوره به‌صورت بارکد در پشت کتاب‌ها چاپ شود.
• چنانچه علاوه بر فروش دوره‌ای، فروش تک جلدی هم انجام شود، باید هر دو شابک دوره و تک جلد پشت کتاب چاپ شود.

مرحله دوم: دریافت فیپا، از مهم‌ترین مراحل اخذ مجوز انتشارات

فیپا در واقع شناسنامه اثر بوده و مخفف عبارت “فهرست‌نویسی پیش از انتشار” است و به این موارد اشاره دارد:

• نام نویسنده یا مترجم همراه با سال تولد یا وفات
• مشخصات ظاهری کتاب (رقع، تعداد صفحات و …)
• اطلاعات نشر (نام، آدرس، سال چاپ کتاب)
• شابک یا isbn

فیپا کمک می‌کند که کتاب در طبقه‌بندی کتابخانه‌ها و موارد مرتبط با کتابداری، در جایگاه درست خودش قرار بگیرد و یافتن آن راحت باشد. ضمن اینکه مشخص می‌کند یک اثر به کدام نویسنده یا مترجم اختصاص دارد.

مترجمین، همچنین می‌توانند با استفاده از کد فیپا، آثار ترجمه شده را بررسی کرده و در صورت صلاحدید از بازترجمه آثار تکراری، خودداری کنند.

اداره كل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و كتابخانه ملی تنها مرجع رسمی صدور فیپا در ایران است.

برای دریافت فیپا کافی است به وبسایت این سازمان مراجعه و فرم‌های مربوط را پر کنید.

توجه داشته باشید که در صورت تغییر نام ناشر، عنوان، نام نویسنده یا مترجم، ویرایش کتاب، تغییر سایز کتاب و تغییر صفحات نیاز به دریافت کد فیپای مجدد وجود دارد.

مرحله سوم: اخذ مجوز ارشاد، دریافت مجوز از سازمان ارشاد و فرهنگ اسلامی

در این مرحله، که طولانی‌ترین بخش دریافت مجوز نیز هست، متن کامل کتاب ویرایش شده همراه با فیپا و شابک به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه می‌شود.

کتاب با توجه به دسته و ژانر مورد نظر، توسط هیئت‌ها و افراد متخصص بررسی می‌شود تا محتوای آن با قوانین جمهوری اسلامی ایران مغایرت نداشته باشد.

کتاب‌های مذهبی و علمی علاوه بر این موضوع از نظر صحت مطالب نیز بررسی می‌شوند.

طرح جلد کتاب نیز در این مرحله از نظر عدم مغایرت با چهارچوب‌ها و موازین عرفی اسلامی بازبینی می‌شود.

بیشتر بخوانید: مراحل چاپ کتاب علمی

مرحله چهارم: مجوز پخش، معرفی نحوه اخذ مجوز پخش کتاب

کتاب چاپ شده، باید در مرحله نهایی دوباره به ارشاد ارسال شود. به این ترتیب بازرسان این سازمان، نسخه فیزیکی را از نظر عدم مغایرت با نسخه دارای مجوز، بررسی می‌کنند.

در صورتی که کتاب فیزیکی ارائه شده، با نسخه‌ی دارای مجوز، تطابق داشت؛ مجوز پخش کتاب صادر می‌شود.

چند نکته در رابطه با مجوز اعلام وصول:

• ناشر موظف است به ازای هر ۱۰۰۰ نسخه حداقل دو نسخه و حداکثر ۱۰ نسخه به ارشاد ارائه دهد.
• برای دریافت مجوز پخش مصحف شریف قرآن، ناشر باید مجوز توزیع از دارالقرآن را نیز کسب کند.

بیشتر بخوانید: مجوز نشر الکترونیک چیست

مدارک لازم برای اخذ مجوز کتاب

مطالب این بخش با درنظرگرفتن آخرین به‌روزرسانی سایت وزارت ارشاد، نوشته شده است.

مدارک لازم برای اخذ مجوز کتاب به شرح زیر است:

• اصل و کپی کارت ملی ناشر، مولف یا مترجم
• پرینت نسخه نهایی و صحافی شده کتاب همراه با صفحه عنوان و شناسنامه و فیپا
• ارائه فایل کتاب با فرمت pdf با حجم کمتر از ١٥ مگابایت همراه با شناسنامه و برگه فیپا در یک فایل
• درصورت به‌کاربردن هرگونه لقب (دکتر ،مهندس و ….) به عنوان پیشوند نام مولف یا مترجم، باید مدارکی جهت اثبات، در بخش ابتدایی فایل pdf به شکل اسکن شده ارائه شود.
• همانطور که در هر بخش از مراحل دریافت مجوز چاپ کتاب اشاره کردیم، برای اخذ مجوز نیاز به ارائه مجوزهای پیشین وجود دارد.

بنابراین برای دریافت مجوز فیپا، باید مجوز شابک را به انضمام سایر مدارک ارائه دهید. برای دریافت مجوز چاپ کتاب نیز، ارائه مجوز فیپا و شابک ضروری است.

• کپی یا اصل مجوز فیپا باید به آدرس: کتابخانه ملی واقع در بزرگراه حقانی، روبروی ایستگاه مترو، ارائه شود.

یا از طریق سایت www.nlai.ir ارائه فایل صورت گیرد.

• ارائه نسخه تکمیل شده فرم مجوز قبل از چاپ کتاب: برای ناشر یک نسخه (فرم ناشر) و برای ناشرمولف دو نسخه (فرم ناشر مولف)
• مولفان ساکن شهرستان لازم است که معرفی‌نامه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان را نیز به سایر مدارک ضمیمه کنند. (برای تهیه فرم های مربوطه، به سایت: http://ketab.farhang.gov.ir مراجعه فرمایید.)
• در صورت درخواست دریافت مجوز متن ترجمه، لازم است که اسکن تمام صفحات متن اصلی ارائه شود.

شرایط لازم برای اخذ مجوز چاپ کتاب

شرایط اخذ مجوز کتاب چندان پیچیده نیست. ناشر، نویسنده و مترجم باید قوانین و ساختارهای جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخته و کتابی متناسب با قوانین، ضوابط عرفی، سیاسی، مذهبی و اجتماعی ایران چاپ کنند.

مطالب مندرج در کتاب‌های علمی، آموزشی، علوم حدیث و قران نیز نباید مغایرتی با پایه‌های علمی و اصولی داشته باشند.

هزینه لازم برای اخذ مجوز کتاب

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ هزینه‌ای بابت صدور مجوز و بررسی کتاب‌ها دریافت نمی‌کند.

 مدت زمان لازم برای اخذ مجوز کتاب

مدت زمان اخذ مجوز با توجه به نوع کتاب، حجم، نشر و … متفاوت است.

دریافت مجوز فیپا برای کتاب‌هایی که در مرحله تجدید چاپ قرار دارند بین سه تا یک هفته کاری و برای کتاب‌های چاپ اول حداقل ده روز کاری طول می‌کشد.

برای دریافت مجوز چاپ کتاب نیز بین دو هفته تا دو ماه (حداقل) زمان لازم است.

بیشتر بخوانید: چاپ کتاب بدون مجوز

نحوه استعلام مجوز چاپ کتاب

نویسندگان و مترجمان می‌توانند به سایت کتابخانه ملی مراجعه و بعد از درج موارد خواسته شده، استعلام کتاب خود را دریافت کنند.

در این سایت می‌توانید فهرستی از تمام آثار چاپ و ثبت شده به نام خود را که دارای مجوز هستند، مشاهده نمایید.

جمع‌بندی؛ بررسی صفر تا صد مراحل دریافت مجوز کتاب

مراحل اخذ مجوز چاپ کتاب در نگاه اول شاید کمی محدودکننده به‌نظر برسند. اما یادتان باشد، طی کردن هر یک از بخش‌ها مثل طی کردن مسیر دریافت شناسنامه برای یک فرزند است. فرزندی که برای تولد و دیده شدن نیاز به مجوز چاپ کتاب دارد.

مجوزی که امیدواریم با نگاهی خالی از تعصب و دیدی کارشناسانه به هر کتاب تعلق بگیرد.